Marangaagen e naq

Ngad ayuweged e day rodad ni fan ko gubin e girdiq!

Naq nge lugoch ni be liyeg e nam rodad e be yuroriydad ko n’ew nib gaq ma be piq e nig ni thim’ag rodad. Ngan ayuweg e naq rodad nge yag ni nga ki piq e tin nib t’uf rodad.

Rogon ni ngam ayuw

Yafas nu maday ni yira madaad ngay

Mu ayuwegem, um sap u chirem mag guy rogon ni dabmu math ko mit ni baaray e yafas nu maday. Faanra k’adem fa kan ngom ma ngam dengwa nag e 911.

  • Barracuda graphic

    Mal’

  • Blue box jellyfish graphic

    Gayon

  • Dark blue crown-of-thorns sea star graphic

    Crown-of-thorns star

  • Green moray eel graphic

    Loth

  • Grey shark with black-tipped fins graphic

    Ayong

  • Yellow fire coral graphic

    Langith ni bay e garik riy

  • Pinkish-red lionfish graphic

    Laar

  • Hammerhead shark graphic

    Ayong

  • Blue Portuguese man-o-war graphic

    Bibiy

  • Dark blue sea urchin graphic

    Yoq / Boqol / Walaq

  • Red with yellow spots cone snail graphic

    Yuqun / Thimthow

  • Grey and white stingray graphic

    Rol

  • Stonefish graphic

    Noew

  • Orange bristleworm graphic

    Bristleworm

Rogon ni ngam ayuwegnem u maday

Faanra gabe sor nga maday ma ngam sap nag e flak u tagil’ e lifeguard ni be yog gelngin e day. Faanra ba row e flak mag sul nga arow.

Faanra ke gel e day kam un ko gireng, ma ngam gay rogon ni dabmu rus mag pagem ngam un ko gireng

Mu pagem ngam un ko gireng ma gara thamiy ni ke war e gireng, mag nong ngam sul nga arow.

Dabmu man nga maday ni yigo’ gur

Mu fek ban’en ni nge mang gapes rom

Mu DENGWA nag e 211 fa mu yeliy e National Service website ko www.weather.gov/gum ngam nang boch marangaagen e ne’w nge nifeng nge day u Guam.

Mu yeliy e www.epa.guam.gov ngam nang marangaagen i kol ayuw u l’ay nge u maday.

Faanra bay e emergency mag dengwa nag e 911

Faanra emergency u napan ni yi bay u boch fa yibe lith, mag denga nag e US Coast Guard ko 671-355-4821

Motochiyal ko Fitaq

Lal yang e marine preserve u Guam, ara MPA, yuyang e day ni bay e motochiyal ko fitaq riy

U gubin yang e pi day ney ma dabiyog ni ngan:

  • Piskang

  • Fek e lugul’ nge galip nge girdan’ nge lugoch (tin nib fas nge tin ke yim’) nge ku boch e yafas nu maday

  • Fek e yan’ nge dogur ne girdan’ nge malang nge lem nge malil nge ku boch e ban’en nu maday

Motochiyal ko fitaq u biyang e MPA nge biyang:

    • U l’ay: yigo’ fitaq ko baw nge talada e rayog ni ngan kol e tin baaray e nig ngay

      • Nguwod

      • Daruy (nge nig ni bod e daruy) ni ke gaq

      • Pifak e daruy (nge tin bod e daruy) ni 3 e inch num’ngin fa ba achig ngay

      • Song nge ngol ni 4 e inch num’ngin fa ba achig ngay

    • U taban e lugoch: yigo’ talada e rayog ni ngan kol e tin baaray e nig ngay

      • Nguwod

      • Daruy (nge nig ni bod e daruy) ni ke gaq

    • Ba t’uf ni ngan fek e permit ko fitaq mab mutrug e nig ni rayog ni ngan kol

    • Mu dengwa nag e Piti mayor’s office ngam nang fan e permit: 671-472-1232

    • Dabiyog e fitaq uroy

    • Ba t’uf ni ngan fek e permit ko fitaq mab mutrug e nig ni rayog ni ngan kol

    • Mu dengwa nag e Merizo mayor’s office ngam nang fan e permit: 671-828-8312

    • Yigo’ baw e rayog ni ngan fitaq ngay u dabap e l’ay

Wenig ngom mog ko TOKA ni faanra gamnang beq ni be th’ab e pi motochiyal ney: 671-864-8652

Fitaq nib gamog

Nig e ba gaq fan ko naq rodad. Ra ba mit e nig ma thawon: boch e ma kay e lal’aw u dakan e lugoch nge dabi pag urngin. Boch e ma kay e nig nib achig ni nge yug dabki yoqor. Kubay boch ni ma longuy nochi gamanman u dow e nig nib gaq ni nge biech nag! Yira fitaq ni kaygi yoqor ma rayog ni nge gafugow nag e naq rodad. Mu kol chi urngin nib t’uf rom ye nge gabul nge langlath ma kubay e nig nge naq nib yung’ol ni fan ngodad!

Rogon e fitaq nib gamog:

  • Mu kol chi urngin nib t’uf rom

  • Mu fol ko motochiyal ko MPA

  • Dabmu digey taline fitaq rom u maday

  • Dabmu pag e yuluy rom nga dakan e naq

    • Mu yuluyem nga reb e uy fa mu pag e yuluy rom nga dakan e yan’

Vibrant green hillside with the ocean in the background

Rech i yan ko Naq

Photo by Guam DoAg Forestry

Gubin ban’en ni yima rin’ u arow e rayog ni nge gathay e day rodad. Gubin mit e dow nge alit u arow e rayog ni nge un ko lul’ nge yib i taw nga maday. Gara ayuweg e arow ma gabe ayuweg dabap e l’ay.

Mon’ e dow rom nga lan tafen e dow, dab un dow u but’

Dabni orufeg e dow nge chabung ma dabni k’eg e nifiy

Dabmu fek e karro rom nga wuruq e woq

  • Two navy blue fish with white spots and one white fish with yellow fins hover above a greenish brown coral
  • A tranquil beach with light beige sand, turquoise water, and two unusual rock formations on the sand with green sloping land in the background
  • Soft finger-like coral with the blue ocean in the background
  • Four large manta rays swimming underwater near a reef
  • A black and white striped fish looks at the camera while hovering above a colorful coral reef
  • Bright green seagrass in light beige sand swaying in the waves underwater
  • A school of black and white striped fish swim above light beige soft coral
  • Several bright green mangroves with red roots growing in the water
  • Small black and white striped fish hiding under staghorn coral on a vibrant reef
  • Purple tips of textured, pointy hard coral up close
  • A large peach-colored snail shell rests on the white sand underwater in front of seagrass beds
  • A rainbow striped fish hovers above a colorful coral reef
  • Tropical fish swimming on a sunlit reef
  • The ocean with various shades of turquoise and blue, with a large land mass and tall white buildings in the background
  • A bright orange patterned fish swimming near orange/brown coral with a blue ocean background
  • A dense mangrove forest standing in teal-colored water
  • A school of black and white patterned fish hovering above a coral reef
  • A tall skinny mangrove sapling sticking up out of the blue water with blue sky in the background
  • Three small fish, one looking right at the camera, swimming next to a green coral colony

Kammagar ni gabe ayuweg e naq rodad!

Top